Odabir pravih CNC pločica je ključan za postizanje visokog kvaliteta obrade, dužeg veka trajanja alata i smanjenja troškova proizvodnje. Ako koristite pogrešne pločice, možete naići na probleme poput brzog trošenja alata, loše završne obrade i povećanog vremena izrade. U ovom vodiču ćemo objasniti kako da izaberete optimalne CNC pločice prema materijalu koji obrađujete i vrsti obrade koju izvodite.
1. Razumevanje vrsta CNC pločica
Postoji nekoliko vrsta rezačkih pločica, a svaka je dizajnirana za specifične aplikacije.
🔹 Karbidne (tvrdi metal) pločice – Najčešće korišćene, idealne za čelik, nerđajući čelik i liveno gvožđe. Pružaju odličan balans između otpornosti na habanje i čvrstoće.
🔹 Cermet pločice – Sadrže kombinaciju keramike i metala, pružaju bolju otpornost na habanje i bolju završnu obradu, posebno pri visokim brzinama sečenja.
🔹 Keramičke pločice – Koriste se za obradu tvrdih materijala pri visokim brzinama, ali su osetljivije na udarce i promene temperature.
🔹 PCD (polikristalni dijamant) pločice – Najbolji izbor za obradu aluminijuma, mesinga i drugih neželeznih metala. Imaju izuzetno dug vek trajanja, ali su skupe.
🔹 CBN (kubični bor nitrid) pločice – Koriste se za obradu tvrđih materijala, poput kaljenog čelika i superlegura.
2. Kako odabrati CNC pločice prema materijalu koji obrađujete?
Materijal koji obrađujete diktira koji tip pločice treba koristiti:
| Materijal | Preporučeni tip pločice | Napomena |
|---|---|---|
| Čelik | Karbidne (P-klasa) | Balans između čvrstoće i otpornosti na habanje |
| Nerđajući čelik | Karbidne (M-klasa) | Preporučuju se pločice sa ojačanom prevlakom |
| Liveno gvožđe | Karbidne ili keramičke (K-klasa) | Koristiti oštrije ivice za manju silu sečenja |
| Aluminijum | PCD ili oštre karbidne pločice | Izbegavati prevučene pločice jer mogu izazvati lepljenje materijala |
| Kaljeni čelik | CBN ili keramičke pločice | Velike brzine sečenja i mala dubina rezanja |
| Titanijum i superlegure | Karbidne ili CBN pločice | Potrebne su čvrste i toplotno stabilne pločice |
3. Odabir geometrije pločice i ugla sečenja
🔹 Pozitivna geometrija – Pogodna za lakše rezanje, manju silu sečenja i neželezne metale.
🔹 Negativna geometrija – Pruža bolju stabilnost i koristi se za težu obradu čelika i livenog gvožđa.
Osim toga, ugao sečenja je ključan:
- Veliki ugao sečenja (35° – 45°) → Bolje za tanje materijale i fine završne obrade.
- Manji ugao (0° – 15°) → Koristi se za tvrde materijale gde je potrebna stabilnost.
4. Izbor prevlake za duži vek trajanja pločica
Pločice mogu biti neprevučene (uncoated) ili sa premazom (coated). Prevlake povećavaju otpornost na habanje i produžavaju vek trajanja alata.
Najčešći premazi:
✅ TiN (Titanijum nitrid) – Produžava vek trajanja i smanjuje trenje
✅ TiCN (Titanijum karbonitrid) – Poboljšava otpornost na habanje
✅ AlTiN (Aluminijum titanijum nitrid) – Odličan za visoke temperature i suvu obradu
✅ DLC (Dijamantska prevlaka) – Idealna za aluminijum i meke metale
5. Brzina, posmak i dubina rezanja – Kako pravilno podesiti parametre?
Odabir pločica nije dovoljan ako ne koristite optimalne parametre obrade.
- Brzina sečenja (Vc): Previše mala brzina može izazvati habanje alata, dok prevelika može izazvati pregrevanje.
- Posmak (fz): Preveliki posmak može izazvati lošu završnu obradu, dok premali može izazvati habanje reznog brida.
- Dubina rezanja (ap): Mora biti prilagođena geometriji pločice i materijalu koji se obrađuje.
Primer optimalnih parametara za obradu čelika
| Materijal | Brzina sečenja (m/min) | Posmak (mm/obrtaj) | Dubina rezanja (mm) |
|---|---|---|---|
| Mekani čelik | 200 – 300 | 0.1 – 0.3 | 1 – 3 |
| Srednje tvrdi čelik | 150 – 250 | 0.15 – 0.35 | 1.5 – 4 |
| Kaljeni čelik | 80 – 150 | 0.05 – 0.2 | 0.5 – 2 |
🔹 Napomena: Ovi podaci su okvirni – uvek proverite specifikacije proizvođača pločica koje koristite.
Zaključak: Kako napraviti najbolji izbor?
✅ Prvo odredite materijal koji obrađujete – da biste znali koju vrstu pločica koristiti.
✅ Izaberite odgovarajući tip i prevlaku – u zavisnosti od otpornosti na habanje i temperature.
✅ Obratite pažnju na geometriju i ugao sečenja – prilagođeno vrsti obrade.
✅ Pravilno podesite parametre sečenja – da biste dobili optimalnu završnu obradu i produžili vek trajanja alata.
🛠️ Pravilnim odabirom CNC pločica možete smanjiti troškove, povećati produktivnost i poboljšati kvalitet obrade. Ako imate dodatna pitanja ili tražite preporuke za konkretne pločice, kontaktirajte nas! 🚀